Kogo wybieramy?
W najbliższych dniach w 27 państwach członkowskich Unii Europejskiej odbędą się wybory do Parlamentu Europejskiego (PE) – organu prawodawczego reprezentującego interesy obywateli UE. Deputowanych wybiera się na pięć lat, sprawują oni mandat wolny, co oznacza, że reprezentują społeczność całej Unii, a nie własnego kraju i nie są związani instrukcjami wyborców. W praktyce jednak zwykle wyborcy, a także komitety, który wystawił kandydata na swojej liście, oczekują reprezentacji swoich interesów.
Liczba posłów i posłanek do PE wybieranych z każdego kraju UE jest ustalana przed każdymi wyborami i opiera się na zasadzie degresywnej proporcjonalności, co oznacza, że każdy poseł i posłanka do PE z większego kraju reprezentuje więcej osób niż poseł czy posłanka z mniejszego kraju. Minimalna liczba posłów i posłanek do PE z dowolnego kraju to sześcioro, a maksymalna to 96 – czytamy na unijnej stronie dotyczącej wyborów.
W kadencji 2024-2029 w PE zasiądzie 720 deputowanych. 9 czerwca w Polsce wybierzemy 53 posłanki i posłów, którzy startują z krajowych komitetów wyborczych, w tym partii politycznych. Listy wyborcze wystawiło łącznie 11 komitetów, z czego 7 zarejestrowało kandydatów we wszystkich 13-stu okręgach. Są to: Koalicja Obywatelska, Prawo i Sprawiedliwość, Trzecia Droga - Polska 2050 - Polskie Stronnictwo Ludowe, Lewica, Konfederacja, Bezpartyjni Samorządowcy - Normalna Polska w Normalnej Europie oraz Polexit.
Już w PE deputowani przyłączą się do ponadnarodowych frakcji politycznych. W kończącej się kadencji jest siedem takich frakcji:
- Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)
- Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim
- Renew Europe Group
- Grupa Zielonych / Wolne Przymierze Europejskie
- Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy
- Grupa Tożsamość i Demokracja
- Grupa Lewicy w Parlamencie Europejskim - GUE/NGL.
Jak głosujemy?
Szczegóły organizacji wyborów do PE zależą od władz konkretnego państwa. Istnieją jednak pewne wspólne zasady.
- Prawo unijne wymaga, by wybory miały charakter proporcjonalny, nie narzucając jednak żadnej konkretnej metody i generalnie dopuszczając bardzo szeroką interpretację pojęcia „wyborów proporcjonalnych” – wyjaśnia dr hab. Jacek Haman, socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego, ekspert wyborczy z Fundacji im. Stefana Batorego, autor publikacji „Reguły wyborów do Parlamentu Europejskiego”. – W Polsce stosuje się – tak samo jak w wyborach do Sejmu (jak też i w wyborach samorządowych tam, gdzie są one proporcjonalne) – system „półotwartej listy” – głosujemy, wskazując na jednego kandydata, a głos ten jednocześnie zalicza się jako głos na listę, z której wskazany kandydat startował.
Oznacza to, że dostaniemy jedną kartę do głosowania, na której należy postawić jeden krzyżyk przy nazwisku kandydata.
- Każda z list kandydatów ma podany w tytule numer i nazwę lub skrót komitetu. Należy znaleźć listę kandydatów, na którą chce się zagłosować i postawić znak X w kratce przy nazwisku wybranego kandydata. Wyłącznie na tej liście. Jeżeli wyborca postawi więcej znaków X lub nie postawi go wcale, głos będzie nieważny. Informacje o poprawnym sposobie oddania głosu znajdą się też na dole karty. A jeśli ktoś nadal będzie miał wątpliwości, może zapytać członków komisji – tłumaczy Marcin Chmielnicki, rzecznik Krajowego Biura Wyborczego.
Lokale wyborcze będą otwarte w godzinach 7-21. Swój lokal można znaleźć w aplikacji mObywatel lub za pomocą usługi elektronicznej na stronie gov.pl w zakładce Meldunek i wybory. Trzeba zalogować się za pomocą Profilu Zaufanego, e-dowodu lub bankowości elektronicznej. Aby zagłosować, trzeba zabrać ze sobą dowód osobisty lub paszport.
Wyborcom z niepełnosprawnościami przy urnie przysługują pewne ułatwienia. Mogą poprosić członka komisji o głośne odczytanie obwieszczeń i udzielenie instrukcji. Mogą też otrzymać i zagłosować przy użyciu nakładek w alfabecie Braille’a.
Kiedy wyniki?
W podziale mandatów wyborczych udział biorą te komitety (także koalicyjne), które w skali kraju przekroczą próg 5 proc. poparcia. Zasady ustalania wyników wyborów są dość skomplikowane i nie stosuje się ich w żadnych innych wyborach w Polsce.Okręgi wyborcze nie mają przypisanej przed wyborami liczby mandatów do obsadzenia. Dzieli się je między komitety, które przekroczyły próg wyborczy. Dopiero po ustaleniu liczby mandatów przypadających poszczególnym komitetom rozdziela się je pomiędzy listy tych komitetów w okręgach. Mandaty dostają kandydaci, którzy na danej liście otrzymali największą liczbę głosów.
– Liczę, że komisje będą działać tak sprawnie, jak w poprzednich eurowyborach i wyniki poznamy na drugi dzień, czyli w poniedziałek – zapowiedziała przed wyborami szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.