Zaczęła się wzmożona aktywność kleszczy. A jest ich – czy nam się to podoba czy nie – coraz więcej. I choć wiosna czy lato to czas kiedy lubimy beztrosko spędzać czas na zewnątrz, to jednak wielu z nas obawia się spotkania z tymi pajęczakami. I słusznie, bo konsekwencje mogą być nie tylko nieprzyjemne, ale wręcz groźne dla naszego zdrowia, a nawet życia. Kleszcze mogą bowiem przenosić wiele niebezpiecznych chorób, z których najbardziej znane są – borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu.

- O ile przed bakteryjną boreliozą może uchronić nas profilaktyka, a leczenie polega na antybiotykoterapii, to wirusowego kleszczowego zapalenia mózgu możemy uniknąć dzięki szczepionce - mówi Mariusz Politowicz, pleszewski farmaceuta.

Co to jest kleszczowe zapalenie mózgu?

Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to ostra choroba wirusowa, której źródłem zakażenia najczęściej jest ukąszenie zakażonego kleszcza. Rzadziej do infekcji dochodzi przez spożycie niepasteryzowanego mleka zakażonych zwierząt lub poprzez transfuzję i przeszczepy. Zachorowania mają charakter sezonowy, najczęściej wiosną i latem. Po okresie inkubacji trwającym 7–14 dni choroba może przebiegać bezobjawowo lub przypominać grypę. U części chorych dochodzi do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego, co może prowadzić do zapalenia mózgu, opon mózgowo-rdzeniowych lub rdzenia kręgowego. Trwałe powikłania neurologiczne występują u 35–58% pacjentów, a śmiertelność sięga 1%.

W Polsce rocznie odnotowuje się 150–250 przypadków, głównie w północno-wschodniej części kraju. Na świecie rejestruje się ponad 10 000 przypadków rocznie, głównie w Europie Środkowo-Wschodniej i Północnej Azji. Warto też wiedzieć, że diagnostyka opiera się na wywiadzie lekarskim, badaniach neurologicznych i laboratoryjnych (krew, płyn mózgowo – rdzeniowy).

https://zpleszewa.pl/wiadomosci/coraz-wiecej-przypadkow-boreliozy-w-wielkopolsce-liczba-pacjentow-wzrosla-czterokrotnie/6HIaYLxWN9CcWkmvDetH

Nie ma leku, ale jest szczepionka

Co najgorsze, nie ma jakiegoś specyfiku na kleszczowe zapalenie mózgu. Leczenie opiera się głównie na łagodzeniu objawów i wspomaganiu organizmu, który musi sobie z chorobą poradzić sam, jeśli da radę. Nierzadko chory wymaga pobytu w szpitalu, a nawet intensywnej opieki. Dlatego nie warto ryzykować, zwłaszcza, że nie trzeba. Jest bowiem skuteczna szczepionka ochronna przeciwko KZM.

- Aby uzyskać pełną ochronę, należy przyjąć trzy dawki w ramach szczepienia podstawowego, a następnie dawki przypominające co 3–5 lat - informuje Mariusz Politowicz, farmaceuta z Pleszewa.

I dodaje.

- Na podstawie recept farmaceutycznych, które w swej aptece wystawiam zgodnie z ustawowymi uprawnieniami, nie tylko przeciw KZM, zaszczepiłem wielu chętnych.

Najlepiej zaszczepić się zimą lub wczesną wiosną, by zyskać odporność przed rozpoczęciem sezonu aktywności kleszczy (kwiecień–październik). Szczepienie szczególnie zalecane jest osobom pracującym w zawodach narażających na kontakt z kleszczami oraz przebywającym w rejonach, gdzie choroba występuje najczęściej. Ale dziś klimat tak się zmienia, że kleszcze spotykamy właściwie wszędzie – nawet w naszych przydomowych ogrodach. Lepiej więc się zaszczepić, co rekomendują eksperci, zwłaszcza, że skuteczność szczepionki jest bardzo wysoka – ponad 95% zaszczepionych osób rozwija ochronne przeciwciała.

Szczepienia przeciw KZM - przeciwwskazania

A czy są jakieś przeciwskazania? Otóż tak. Szczepienia nie należy wykonywać w przypadku wystąpienia silnej reakcji alergicznej po wcześniejszej dawce, w czasie ostrej choroby z gorączką, ani u osób uczulonych na składniki pomocnicze preparatu. Po szczepieniu mogą pojawić się łagodne działania niepożądane, takie jak ból, obrzęk czy zaczerwienienie w miejscu wkłucia. Rzadko występują ogólne objawy, np. przejściowa gorączka, osłabienie czy dolegliwości przypominające grypę.

Dlaczego warto wykonywać szczepienie przeciw KZM?

Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to poważna choroba wirusowa o ostrym przebiegu. Wirus wywołujący KZM ma charakter neurotropowy, prowadzi do uszkodzenia tkanki nerwowej.
Chociaż choroba ta występuje stosunkowo rzadko, może mieć groźne następstwa. Wszystkie zgłaszane przypadki KZM wymagały hospitalizacji. W Polsce rocznie odnotowuje się 200–300 przypadków KZM.
KZM niesie ryzyko trwałych powikłań, zwłaszcza neurologicznych i psychiatrycznych. Ciężki przebieg może dotyczyć osób w każdym wieku. Wiele osób potrzebuje długotrwałej terapii i rehabilitacji, aby powrócić do zdrowia.
Nie istnieje lek, który skutecznie zwalcza KZM. Leczenie ogranicza się do łagodzenia objawów przy pomocy leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Jedyną skuteczną formą zapobiegania chorobie i jej konsekwencjom jest szczepienie.
Szczepionka przeciw KZM jest bardzo skuteczna — już po pierwszej dawce odporność rozwija się u ponad 90% zaszczepionych, a pełny cykl trzech dawek daje ochronę przekraczającą 95%.
Szczepionki te są bezpieczne i inaktywowane, co oznacza, że mogą być stosowane także u osób z osłabionym układem odpornościowym.

Na podstawie: szczepienia.pzh.gov.pl

Środki ostrożności

Unikaj zarośli, łąk, lasów w okresach największej aktywności kleszczy.
Noś odpowiednią odzież ochronną: długie spodnie, bluzy z długim rękawem, zakryte buty.
Stosuj środki odstraszające kleszcze.
Dokładne sprawdzaj skórę po powrocie z terenów zielonych i jak najszybciej usuń ewentualnie wbitego kleszcza.

Jak usunąć kleszcza?

Zlokalizuj kleszcza i zdezynfekuj to miejsce.
Używając pęsety chwyć kleszcza blisko skóry, tuż przy jego główce, nie ściskaj odwłoka.
Stanowczo pociągnij klaszczą do góry, nie wykręcaj, nie szarp.
Upewnij się czy usunąłeś całego pajęczaka.
Ponownie zdezynfekuj miejsce na ciele.

Tego nie rób!

Uwaga! Jeśli pojawi się rumień, zaczerwienienie, obrzęk, gorączka, objawy grypopodobne – natychmiast skontaktuj się z lekarzem.
Nigdy nie smaruj kleszcza tłuszczem, lakierem czy innymi substancjami, nie przypalaj go, nie wykręcaj – bo wpuści jeszcze więcej śliny z potencjalnym patogenem.

https://zwielkopolski24.pl/wiadomosci/zaczyna-sie-szczyt-aktywnosci-kleszczy-te-osoby-sa-szczegolnie-narazone-na-ugryzienia/Y9RnDYkCJgAfeQJZCM5J

Łukasz Tyrakowski

Przeczytaj jeszcze