Ciemierniki to piękne zimowe rośliny, które budzą się do życia w listopadzie-grudniu. W tym czasie inne rośliny ogrodowe powoli przechodzą w stan spoczynku. Helleborus Niger nazywany jest potocznie Różą Bożego Narodzenia właśnie dlatego, że zdobi nasze ogrody, mieszkania czy tarasy podczas świąt.

Jak dbać o ciemierniki - gdzie sadzić

Helleborusy są bardzo lubianymi przez ogrodników roślinami. Choć ich liście utrzymują się przez cały rok i są wiecznie zielone, ciemiernik należy do grupy bylin. W ogrodowych aranżacjach niezwykle wygląda posadzony tuż obok wcześnie zakwitających krzewów lub drzew. Ciemierniki powinno sadzić się w grupach. Wyglądają wtedy imponująco. W ogrodzie można wygospodarować dla nich specjalne miejsce. Trzeba pamiętać, żeby stworzyć im odpowiedni klimat i warunki. Ciemiernik jest rośliną niezwykle urokliwą, ale i wymagającą.

Jal dbać ciemierniki, które są pod ochroną

W Polsce ciemierniki rosną w górach. Jednak z roku na rok jest ich coraz mniej dlatego roślina ta na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin została objęta całkowitą ochroną.Oznacza to, że pod żadnym pozorem nie wolno nam jej zrywać, niszczyć, czy wykopywać. Różne gatunki ciemierników trafiły także do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin. W tejże Księdze znajdują się wszystkie gatunki i odmiany roślin, które narażone są na wyginięcie.

W naturze ciemiernika czerwonawego możemy spotkać w lasach Bieszczad Zachodnich. Porasta nasłonecznione miejsca zrębów i osuwiska, ale nie tylko. Jeszcze kilka lat temu mogliśmy go spotkać na halach. Ze względu na szybkie zasiedlanie hal i wypas zwierząt rośliny te zaczęły być niszczone. Dlatego ich populacja zmniejszyła się o ponad 60%. To właśnie spowodowało, że ciemiernik czerwonawy został objęty całkowitą ochroną gatunkową.

Uwaga! Ciemierniki są trujące

Chcąc uprawiać ciemierniki w ogrodzie powinniśmy wziąć pod uwagę niezwykle istotną rzecz. Wszystkie części tejże rośliny są silnie trujące. Nawet najmniejsza dawka może nam zaszkodzić i doprowadzić do śmierci. Z tego powodu musimy hodować te rośliny w miejscu niedostępnym dla dzieci

Jak dbac o ciemierniki - poznaj wszystkie odmiany

Helleborus niger , czyli ciemiernik biały - Ten najbardziej lubiany i chyba najmniej wymagający ciemiernik, to Helleborus niger. Od listopada/grudnia kwitnie na biało. Jego kwiaty utrzymują się przez całą zimę, choć w marcu płatki zaczynają nabierać koloru zielonego i różowego. To znak, że roślina już przekwita.

Ciemiernik orientalny, wschodni - ma kwiaty jasnego koloru z domieszką zieleni i kremu. Kwitnie od marca do końca maja. Podobnie jak inne odmiany zawiązuje liczne nasiona.

Ciemiernik czerwonawy - ta odmiana kwitnie nieco później, bo od marca do czerwca. Kwiaty skierowane są ku dołowi. Wyglądają na roślinie jak powieszone dzwoneczki koloru ciemno bordowego, bordowego i czerwonego. Na początku lata zawiązuje nasiona.

Ciemiernik korsykański - ma sztywne liście, które są charakterystyczne dla tejże odmiany. Właśnie ulistnienie wyróżnia tą roślinę spośród innych odmian. Liście są sztywne i kłujące. Mogą być zielone lub biało-zielone. Kwiaty są koloru zielonego. Na jednej łodydze zebranych jest kilka kwiatuszków. Odmiana dorasta do 60 cm wysokości, a pąki kwiatowe zawiązują się już jesienią. Niestety są bardzo wrażliwe na mrozy.

Ciemiernik ogrodowy (hybrydowy) - to najpiękniejszy ze wszystkich dostępnych odmian, bo najbardziej kolorowy. Kwiaty tego ciemiernika są różnobarwne. Mogą mieć kolor biały, różowy, bordowy, czerwonawy. Występują także odmiany o podwójnych płatkach i dwóch, trzech kolorach na jednym kwiatku.

Z roku na rok producenci ciemierników hybrydowych wypuszczają na rynek coraz więcej kolorów tejże odmiany. Ogrodowy dorasta nawet do 60 cm wysokości i bardzo szybko się rozrasta.

ciemiernik cuchnący - wbrew pozorom wcale nie wytwarza nieprzyjemnego zapachu. Liście, łodygi, kwiaty ciemiernika cuchnącego wcale nie pachną. Ziołowy zapach mają tylko korzenie. Roślina piękna, szerokiego pokroju o oryginalnych liściach wyglądem przypominające liście konopi indyjskich. Kwiaty ma zielone, dzwoneczkowate o czarnych środkach lub też zielonych. To jeden z najszybciej wysiewających się ciemierników i najbardziej trujących. Zawiera w każdej części rośliny substancję zwaną helleboryną, która po dostaniu się do układu pokarmowego powoduje śmierć. Sok z rośliny jest także trujący i wywołuje podrażnienie i poparzenia.

Jak dbać o ciemierniki - wybieramy stanowisko

Helleborusy nie lubią przesadzania. Mają bardzo kruchy i wrażliwy na wszelkie uszkodzenia system korzeniowy. Dlatego istotną rzeczą jest abyśmy dobrze przemyśleli miejsce, w którym go posadzimy. Sadząc zawsze kierujmy się zasadą, gdzie dana roślina występuje w naturze i stwórzmy jej podobne miejsce. Ciemierniki porastają lasy gór. Dlatego lubią miejsca osłonięte od wiatru. Najlepiej będą się czuły pod drzewami i krzewami, które dadzą im naturalną osłonę także przed palącym, letnim słońcem, którego ciemierniki nie lubią. Posadźmy je w miejscach zacienionych, a najlepiej w półcieniu.

Jak dbać o ciemierniki - dobieramy glebę

Podłoże do uprawy tych roślin powinno być lekkie, żyzne, przepuszczalne. Z tego względu, że rośliny te porastają zbocza gór, będą musiały mieć glebę wzbogaconą wapniem. Takiego gotowego torfu nigdzie nie kupimy. Zatem jak uzyskać taką ziemię? To niezwykle proste. Wykonujemy dołek pod roślinę. Wsypujemy do niego uniwersalną czarną ziemię i dodajemy skorupki po ugotowanych jajkach. Skorupki muszą być mocno rozdrobnione, nie mogą być w całości. Im drobniejsze tym szybciej nam się rozpuszczą i uwolnią wapno, na którym tak bardzo nam zależy. Po posadzeniu gleba powinna być stale wilgotna dlatego w upalne lata podlewajmy minimum dwa razy dziennie nasze ciemierniki.

Jak dbać o ciemierniki - nawożenie

Roślina jest bardzo żarłoczna. Aby wypuściła zdrowe liście i pąki kwiatowe musi być odpowiednio nawożona przez niemal cały rok. Po dostarczeniu niezbędnych składników pokarmowych będzie cieszyła nasze oczy jeszcze większymi kwiatostanami. Najlepszym nawozem do uprawy ciemierników, ale innych bylin także są nawozy organiczne. Polecam obornik. Może być on świeży (obojętnie od jakiego zwierzęcia pochodzi lecz najlepszy będzie koński lub krowi) lub granulowany.Obornikiem nawozimy ciemierniki raz w roku. Najlepiej zrobić to jesienią wówczas pobudzimy wszystkie młode liście i pąki kwiatowe i damy dobry start roślinie na wiosnę.

Rozmnażanie ciemierników

Ciemierniki nie lubią kiedy się je przesadza i dzieli. Bardzo często podczas tego zabiegu łamią się korzenie. Roślina tego nie lubi. Najlepiej jest rozmnażać z własnych nasion. Jak to zrobić? Ciemierniki kwitną od listopada do maja. Po kwitnieniu wszystkie odmiany zawiązują nasiona. Zazwyczaj dojrzałe są już pod koniec czerwca. Kiedy zobaczymy, że torebki z nasionami już pękają, a ze środka wydostają się czarne małe koraliki oznacza to, ze roślina zaraz rozrzuci. Nasionka zazwyczaj rozrzucane są wokół rośliny. Od momentu kiedy nasionko spadnie na ziemie do wypuszczenia pierwszych listków upłynie sporo czasu. Dlaczego?

Ciemierniki potrzebują pół roku, aby mogły wydać nową roślinę. Muszą przejść proces stratyfikacji, czyli przemrożenia. Od wysiania do grudnia z nasionkiem nie będzie się nic działo. Będzie ono spokojnie czekało na nadejście przymrozków, które dopiero pod wpływem niskich, ujemnych temperatur pobudzi je do wypuszczenia nowej rośliny. I tak w marcu kiedy mrozy stopniowo odpuszczą będziemy mogli zaobserwować pojawiające się listeczka. Taka młoda siewka będzie potrzebowała 3-4 lat, by pojawiły się na niej pierwsze pąki kwiatowe. Polecam rozmnażanie ciemierników przez wysiewanie. Nie uszkadzamy w ten sposób rośliny, bo robimy to zupełnie bezdotykowo.

Jak dbać o ciemierniki - uważajcie na mróz!

Mimo, że ciemierniki - to zimowe rośliny to ich kwiaty są mało odporne na -20 stopniowe przymrozki. Dlatego, gdy zaobserwujemy nagłe spadki temperatury do -10 stopni, musimy okryć ciemierniki dość grubą warstwą gałązek świerku. Musimy chronić zarówno liście jak i kwiaty. Pamiętaj żeby nie wystawały ponad gałązki. Pąki i kwiaty kiedy jest mróz, a nie ma śniegu – zmarzną. Śnieg otuli roślinę i będzie jej nieco cieplej. Sam mróz zmrozi płatki i po jego ustaniu kwiaty zgniją. Konieczna jest nasza pomoc. Kilkustopniowy mróz nie zaszkodzi jednak kilkunastostopniowy zdecydowanie tak, a przez ciepły listopad rośliny zaczęły szybciej wegetację.

Zobacz też wyjątkowy ogród Pani Ewy.

Ogród (81)

One będą zdobić ogród całą zimę